De oproep
Waarom gaat een mens op reis? Natuurlijk is in eerste instantie mijn allergie de reden. Maar van het een komt het ander. Door omstandigheden kwam de Camino op mijn pad. Je zou denken dat je het na een keer het wel weet. Je het wel gezien hebt. Dan heb je de route gelopen en dat is dat. Maar het is meer dat trekt. Waarom zou je eigenlijk iets doen dat zoveel afzien kost, waarbij je zo koud wordt, soms zo diep moet gaan. Waarom ga je toch? Misschien omdat je naast het bovenstaande gegrepen bent door de sfeer. Door wat er onderweg met je gebeurt. Het leven in een cocon, waarbij eigenlijk alleen de vraag: lukt het me om een bed te vinden de belangrijkste is. Het leven dat bestaat uit een ding: opstaan, eten, drinken, lopen, slapen. Dit is zo'n ander ritme dan de normale dagelijkse gang. Alles wat je nodig bent zit in je rugzak. Je bent vrij van alles. Natuurlijk is het een luxe. Want je hebt geld en je weet dat je eens weer een keer naar huis moet. Dat is wat anders dan de vluchtelingen die de Middellandse zee oversteken. Ook met niks, ook met de vraag waar hun bed zal staan. Maar hebben niet in hun achterhoofd het weten dat er ergens nog een huis is. Mijn calvinistische aard maakt dat in dit besef ik me bijna verplicht voel om er iets van te maken.
Dankbaar dat je gezond bent en het lichamelijk en geestelijk kunt. Dat je de kans krijgt om je uit de drukte los te maken en afstand kunt nemen van het dagelijkse leven. Vanuit dit weten, ben ik blij dat het zover is. Maar wat kost het loslaten van het normale dagelijks leven moeite. Gaat het op school goed? Ik heb toch aan alles gedacht en er voor gezorgd dat het geregeld is? Ben ik alle afspraken met cursisten nagekomen? Kunnen ze allemaal verder met hun opdrachten? Vanaf nu moet ik dit denken stopzetten en over gaan in de spirit of the way. Het laten gebeuren en het met heel mijn wezen ondergaan.
1000 mijl begint ook met een eerste stap.
Op een van de inspiratie kaarten van L'Esprite du Chemin staat deze tekst. Al lopend komt deze tekst steeds in mijn hoofd op. Hoe waar op een tocht als deze. Je begint aarzelend. Soms erg gespannen als het je eerste keer is dat je de Camino gaat lopen. Wat staat je te wachten? Hoe zal het gaan? Ik zie het aan de pelgrims in de herberg en lees in de facebook groep. Vragen die langs komen geven aan dat mensen zich onzeker voelen. Moet ik een matras meenemen? Is er overal plek...
En dan breekt de dag aan dat je eindelijk de eerste etappe maakt. 's Morgens, soms nog in het donker, begin je met de eerste meters. Al naar gelang je getraind hebt, gaat het gemakkelijk of wat stroever. In de loop van de dag, dagen, komt vraag waarom je überhaupt denkt dat je deze tocht tot een goede einde gaat brengen. 800 km is tenslotte een heel eind.....
Toch langzamerhand zie je dat het je gaat lukken, komt het vertrouwen dat je het kunt. Leven bij de dag en leven in het nu. En stap voor stap kom je bij de eerste 100 km, dan de 200 km. Ach en dan tel je niet meer. De cadans heeft je dan te pakken.
Is het niet met veel dingen in het leven zo, dat je een eerste moet stap moet zetten. En zo'n stap valt niet mee. Waar stort je je in? De twijfel of je het wel kunt? Maar ook of het niet te veel is. En soms moet je gewoon beginnen. Stapje voor stapje. Wat is dat wat je toch tegenhoud? Je hebt beelden in je hoofd hoe dingen moeten. Die beelden zijn soms zo enorm dat ze je als het ware verlammen om door te pakken en te beginnen. Heeft misschien ook te maken met mijn calvinistische waarden en normen waar ik mee ben groot gebracht? Je maakt af waar je aan begint en je doet wat je beloofd. En wat hindert me dit. Eerst omdat je je niet zomaar ergens in stort. Je zult het maar niet af kunnen maken. Of je neemt geen eerste stap, want je weet wat je hebt en je weet niet wat je te wachten staat. Het heeft voor mij natuurlijk alles te maken met het zoeken naar zekerheden. En dat is zo in gepomt, dat het zelfs niet in me op komt om zo maar te gaan. Jammer, wat zit dit me in de weg bij het maken van keuzes.
En stel dat het niet af komt. Dat je de weg niet tot een goed einde brengt? Hoe erg zou dat zijn? Door het afbreken van een tocht, wil het toch niet zeggen dat je zwak bent of geen doorzetter. Soms heb je te maken met zaken waar je geen invloed op hebt. Je lijf, de gebeurtenissen onderweg. Je hebt niet over alles de regie. Dus soms gaan dingen zoals ze gaan. Je doet je best en soms meer dan dat. En dat is genoeg.
De ervaringen die je hebt opgedaan neem je in je rugzak van je leven mee. De mensen die je hebt ontmoet met hun levensverhalen. Je ervaringen met het leven onderweg. Ze vormen je.
Als ik dan terug kijk naar wat de stap om te beginnen aan het avontuur van Camino me heeft gebracht, dan ben ik blij dat ik de stap gezet heb. Wat heeft het mijn leven verrijkt. Wat kijk ik anders aan tegen het leven en het werk. Ik kan kiezen voor zekerheden, maar ik kan ook gaan voor het onbekende. Ook daarvan weet ik nu: er is altijd een eerste etappe! En deze gaat zoals het gaat.
Reisgenoten: leven met aandacht
Elke avond zie je dat mensen de tijd nemen om te schrijven. Dat is iets dat veel Pelgrims bindt. Beschrijf je je belevenissen? Is het dat je vast wilt houden wat je denkt? Of is het om te ordenen wat je overdenkt. Ik lees elke dag een stuk uit Een levensregels voor beginners van Wil Derksen. Hij beschrijft daarin o.a. hoe je in deze tijd als leidinggevende kunt leven volgens de regels van Benedictus. Een van de regels is, dat je de dingen moet doen met aandacht. Mijn probleem is dat ik VEEL dingen doe en volgens mij met veel aandacht. Deze Camino heb ik me voorgenomen om dit boek te lezen en er over na te denken, te borduren, sokken te breien en nog een aanzet tot een boek over de combi groep 2 - 3 te bedenken. O, ja en had ik ook nog niet mijn blog? Al weer in mijn eerste valkuil getrapt. Teveel. Nu moet ik zeggen dat ik er momenteel ook niet zo aan toe kom aan mijn lijst met dingen. Slaap eerst als ik in de herberg kom. Dan is er altijd iemand om mee te praten. Er is altijd wel iemand om mee uit eten te gaan. En dan is de avond weer voorbij. Niet bepaalt een voorbeeld van het thema: leven met aandacht.
In deze herberg, waar ik dit stuk schrijf, wordt er niet gekookt en in het routeboek staat dat hier geen bar is. Er is een prachtige keuken. Dus je mag zelf koken. Inmiddels is er toch ook in dit dorp een bar en wat gebeurt er: de mannen zitten in de bar (Inclusief de Amerikaanse dames) en de vrouwen koken. Iedereen of in een groepje van 2 of 3 koken vrouwen. We zitten aan tafel met twee Franse zusjes, een Engels mevrouw, een Deense vrouw, een Duits meisje, een Duitse dame, een dame uit Estland en ik. 5 flessen wijn en iedereen heeft wat gekookt. Dan zit ik toch echt niet beneden in de woonkamer met wierook en Gregoriaanse muziek een stukje over bezinning te schrijven. De wijn is heftiger dan de wijn van het menu del dia en vloeit rijkelijk. Het is zo bijzonder om de gemeenschap tussen al deze vrouwen te ervaren en te merken dat vrouwentaal universeel is. Allemaal vrouwen op pad zonder hun man. Bijzonder, ze zijn toch allemaal op pad gegaan. Hoewel geen van allen zeer sportief of bijzonder streberig. Ze gaan! Met overgewicht, versleten knieën of een zere rug. Toch allemaal, als we inmiddels 3 flessen verder zijn, met hun eigen verhaal of hun eigen verdriet. Niemand zegt de Camino te lopen vanuit spirituele of religieuze redenen. En toch na de vierde fles, blijken we toch allemaal een rozenkrans, een bijbeltje of wat teksten in de bagage te hebben. We zijn toch op zoek. Blijken vanmorgen toch allemaal een tijd te hebben doorgebracht in de kathedraal van Navarette. Ik heb niemand gezien. Geen van allen. Maar we zijn wel allemaal geweest. Bijzondere momenten. Om met aandacht in me op te nemen. Na de 5de fles komt het normale leven langs. Sommige worden oma, zijn hun baan kwijt, andere zijn net gepensioneerd. Vanavond neem ik toch de moeite om met aandacht dit moment vast te leggen. Een avond om te herinneren!
Onderweg: Je hoofd leeg maken.
Iemand zei: "Wat moet het heerlijk zijn, om zo afstand te kunnen nemen van alles en je hoofd leeg te maken." Daar loop ik al een paar dagen over te denken. Inderdaad je neemt letterlijk afstand. Zeker als de etappes zich aan een rijgen, wordt het leven van thuis vaag. De eerste dagen denk je nog wat aan lopende zaken, maar naar mate de tijd voort schrijdt ebt dit weg. Het losmaken begint.
Het ritme van Camino dwingt je ergens ook om voort te gaan. Behalve als je echt ziek bent, moet je elke morgen voor 8 uur uit de herberg zijn. Je kunt natuurlijk op een terrasje gaan zitten, maar dat is geen dagvullend programma. De dorpjes zijn klein en er is niets te doen. Je merkt dus dat mensen voort willen of ze nou kunnen of niet, ze gaan naar een volgend punt. Vanaf 13.00 uur of zo kun je pas in de volgende herberg terecht. Ook al zou je een dag je rust willen, dat is dus niet zo eenvoudig.
De dag vult zich met vragen als waar kan ik iets eten, waar is de volgende wc, wanneer zal ik even stoppen, hoever is het naar de herberg. Dit zijn op dit moment de belangrijkste vragen. Je weet immers van te voren nooit wat je te wachten staat. Alles is onzeker. Is er plaats in de herberg? Kun je er eten? Hoe is het weer morgen. Maar als je langer loopt lijkt ook dit wel mee te vallen. Het komt meestal wel weer voor elkaar. Ik heb nog nooit buiten hoeven te slapen, dus dat geeft het vertrouwen dat het voor elkaar komt.
Maar tijdens het wandelen is het een ander verhaal. Je hoofd wordt leeg van wat je achter liet toen je vertrok. En soms is dat erg plezierig, zeker als je erg druk bent geweest met van alles en nog wat. Maar je hoofd vult zich ook zo met nieuwe dingen. En de ene vraag roept de andere op. Zeker als je alleen loopt, heb je uren om na te denken. Soms is dat heerlijk. Soms ook vervelend, want er komen gedachten naar boven die je liever wegstopt. Het leven is althans bij mij niet leeg. Dus van alles komt naar boven. Veel gedachten. Mijn leven is vol. Misschien wel te vol? Ik moet kiezen? Of niet? Kan ik alle ballen in de lucht houden. Wil ik alle ballen in de lucht houden. Mag er ook ruimte zijn voor wat je leuk vindt? Misschien is dat niet juist gezegd. Ik vind eigenlijk alles leuk, de kinderen, school, weblog, vrijwilligerswerk, lesgeven, thuis, op camino gaan. Doe nooit iets met tegenzin. Misschien moet ik zeggen: mag er ook ruimte zijn voor rust. Gewoon niets doen....
Het wandelen naar Santiago is heerlijk. Maar zwaar. Lichamelijk zwaar. Ik doe het echt niet zo maar. Mijn trainingsdagen moet ik niet zoals een anderen werknemers in 46 weken doen, maar in 32. Er vallen veel trainingsdagen uit door vakanties en drukke maanden in scholen. Het werken op school is leuk, maar past niet in de uren die er voor staan. Wil ik in september ook nog weer werken in de herberg, moet ik al het werk goed plannen om ook drie weken weg te kunnen. Het werken in de herberg is heerlijk. Geweldig. Krijg er ook energie van, maar is ook zwaar.
Deze gedachten bespringen me tijdens het lopen. Heb jaren zo gewerkt. Kon het ook altijd goed volhouden. Maar is dat waar het om draait? Meer evenwicht tussen werk en rust zou beter zijn. Maar wat kies ik dan, wat laat ik vallen? Kortom een leeg hoofd heb ik niet. Afstand nemen wel. Van een afstand kijk naar het leven, ja dat lukt zeker. En misschien dat de antwoorden dan wel komen.
Onderweg: de betekenis van Amethist
Ik heb de naam van dit weblog gekozen op grond van de kleur. Van een van mijn andere blogs is de Robijn de steen. In deze lijn Camino Amethist. In 2013 heb ik na de Camino een ring gekocht met een Amethist.
Op www.semoea.nl las nu ik het volgende en het is verbazingwekkend hoe goed ik de steen kan gebruiken en hoe goed hij bij me past. Ik heb ook andere stenen bestudeerd, maar deze heb ik het meest nodig en past het best mij. Toeval?
Voor de gezondheid:
* Amethist hoort bij het voorhoofdchakra en kruinchakra. Door zijn werking op de hypothalamus is amethist een steen die veel soorten hoofdpijn kan bestrijden (echter geen whiplash of migraine). Leg de steen hiervoor op het voorhoofd of draag hem aan een kort kettinkje om de hals.
* De amethist werkt ook op de epifyse, die dag- en nachtritme bepaalt. Bij problemen met in- en doorslapen, en bij nachtmerries werkt een brok amethist op het nachtkastje of onder het hoofdkussen uitstekend.
* Amethist vermindert zenuwachtigheid en stress. Hij helpt de concentratie te verbeteren en helpt negatieve ideeën los te laten.
Spiritueel:
* Amethist stimuleert de groei van je spiritualiteit en je intuïtie. Het is de steen van onthechting en wijsheid.
* Het helpt je zonder oordeel en met compassie te kijken naar jezelf, naar anderen en naar je omgeving.
* Amethist helpt je het verschil te zien tussen wat echt belangrijk is en wat niet.
* Tijdens meditatie helpt amethist je de stilte in jezelf te vinden.
* Bij rouw en verdriet helpt amethist om je verlies te verwerken en te accepteren.
* Amethist maakt wilskrachtig maar niet per se heel actief.
* Het is dé steen van het loslaten. Negatieve gedragspatronen en gewoontes kun je verbreken door met amethist te mediteren.
Was nu ook benieuwd naar de betekenis van de kleur paars. Die heb ik ook maar even opgezocht.
De kleur paars wordt gezien als symbool voor passie, inventiviteit. Inspiratie, originaliteit en spiritualiteit.
Onderweg: geluk moet je hebben?
Tijdens de gesprekken op de Camino word ik vele keren geconfronteerd met het begrip "Geluk" dat door menigeen gebruikt wordt. "Wat een geluk dat er nog een plekje vrij is." "Ik had het geluk dat een opdracht niet doorging en daarom kon ik weg." "Als ik hier in loop in de zon en vrij van alles wat een beroep op me doet ben ik gelukkig." "Gelukkig kon ik mijn zaak goed verkopen, maar ja wat moet je zonder werk of zonder doel?"
Wie ben ik om te schrijven over geluk? Dat vraag ik me af. Elke avond doe ik een poging, maar dan komt er toch weer wat anders op in mijn hoofd, dat eenvoudiger is te beschrijven. En wat heb ik nu over geluk eigenlijk te melden. Sinds de gesprekken die Villamayor de Monjardin speelt dit door mijn hoofd. Als ik de dagen in het hier en nu bekijk dan ben ik een gelukkig mens. Vrij, elke dag een bed, genoeg te eten, de zon schijnt, geen hooikoorts, dan mag je je toch een gelukkig een mens noemen. Als iemand na de Jezusmeditatie vraagt om een "hug" dan ben je blij dat je die mag geven. Nu is het knuffelgehalte hier in Spanje wel hoog en moet ik daar als calvinistische noordeling wel aan wennen. Maar sinds de jaren van oefening hier in Spanje, gaat ook dat me beter af.
Een dag gelopen zonder pijn en met mensen aan de praat die allemaal toch hun levensverhaal hebben, dan is het leven goed te noemen. Dan mag je je gelukkig prijzen dat je gezond bent en het geld hebt om dit te kunnen doen.
Ik sprak met een hospitalero over geluk, met name over de maakbaarheid van geluk. Is geluk maakbaar, heb je zelf invloed of overkomt het je? Regelmatig zie ik: 10 stappen tot geluk. En natuurlijk lees ik dat dan. Dat wil toch iedereen: Gelukkig zijn! Je zou uit de tekst kunnen afleiden, dat je dus geluk zelf kunt regelen. Je volgt het stappenplan en het kan niet mislukken. En als het wel mislukt dan ligt dat aan je zelf. En dan voel je je nog ellendiger als te voren.
Volgens mij zit het niet zo met geluk. De wereld is niet maakbaar. De dingen over komen je ook. Voor een deel kun je niets doen aan ziekte of verlies van werk. Hoe je met de dingen omgaat wel. Dat is volgens mij wel een keuze. Je kunt blijven "hangen" in verdriet. Soms kun je er zelf niet uitkomen. Dan heb je mensen nodig die je helpen om uit je verdriet of boosheid te stappen.
Maar dat is niet altijd makkelijk in een wereld waarin het lijkt dat alles mogelijk is of dat je "recht" hebt op dingen. Dat gevoel maakt misschien dan mensen moeilijk om kunnen gaan met teleurstelling. Je verzekert je voor brand, je regelt een nieuwe neus en dan krijg je kind met een probleem. Of je eigen zaak loopt niet zoals gedacht. Een probleem dat je niet zelf kunt oplossen.
Misschien dat we in deze tijd vergeten zijn, door ons gevoel van maakbaarheid, dat dingen je ook toevallen, dat je "geluk moet hebben".
Geluk is ook iets wat je moet leren zien. Het zit niet in grote dingen. De prachtige bloemen aan de kant van de weg! Een fijn gesprek met iemand.
En er bestaat niet zoiets als 24 uur geluk, denk ik. Als geluk normaal was, zou je het niet meer ervaren als geluk.
Every day may not be good,
but there is something good in every day!
Onderweg: wat maakt een wandeling tot een pelgrimsreis
Wandelen doe ik al jaren. Wandelen van hostel tot hostel kennen we ook van vakanties in Engeland en Luxemburg. Maar wat is nu het verschil tussen een wandeling en een pelgrimstocht. Het antwoord is lastig te geven. Meningen zijn erg verschillend. De een zegt, een lange tijd van huis om zo het gewone leven een tijd los te laten. Andere zeggen dat ze geroepen worden om te gaan. Iets zegt hun dat het nu de tijd is om te gaan. Gemeenschappelijke hebben alle meningen dat het gaat om een langere tijd los te zijn van gezin, werk en andere verplichtingen. Het moet wel gaan om een reis. Anders kun je zeggen dat je tijdelijke ergens anders woont. Het loslaten gaat verder dan alleen werk etc. Je gaat op reis met je rugzak en het onbekende tegemoet.
Het onbekende kan voor iedereen verschillend zijn. Van niet weten waar je zult slapen tot voor het eerst zelf iets bestellen in het buitenland. Ook het loskomen is voor iedereen anders. Van echt een tijd afscheid nemen tot in plaats van elkaar zien dagelijks een apje.
Er zijn geen regels. Misschien de regel dat je de laatste 100 km van de Camino Frances 2 stempels per dag moet hebben om in aanmerking te komen voor een compostela als je loopt en 200 km als je fietst.
Het meest ideale is als je langere tijd van huis kunt gaan, met je rugzak en wat geld en dan maar op je af laat komen wat de weg je brengt. "Der weg ist das Ziel!" . Bij dit loslaten hoort dat je geen herbergen reserveert en je eigen rugzak draagt. Je reisgenoten zijn de medepelgrims. En ontberingen als warmte en kou, een onderdeel van de weg. Je laat je voeren op de cadans van het opstaan, het lopen, aankomen, eten, slapen en weer opstaan. En je helpt elkaar daar waar nodig. Er ontstaan nieuwe vriendschappen.
Sommige mensen zijn in bovengenoemde "regels" rigide. Als je je niet houdt aan deze ongeschreven afspraken ben je geen pelgrim. Dat is nu wel het dilemma, want voor iedereen is de situatie anders. De een kan meer dan een ander. Wat dat betreft vind ik, lijkt de Camino op constructivistisch leren. Je leert nieuwe dingen, die je uitprobeert in je eigen context van je werk. Jou werk in jou omgeving is leidend voor je leerproces. Of althans leidend voor de Camino moeten zijn. Jou eigen situatie bepaalt je manier van pelgrimeren. Een paar grove spelregels: 1 Nacht in een herberg, 's morgens om 8 uur weg zijn en je slaapt bij elkaar op een zaal.
Je kunt je etappes zou lang maken als je zelf wilt. Ben je niet instaat om je rugzak te dragen, dan stuur je deze mee met de Jaccotrans. Kun je niet zonder slaap, dan neem je een nachtje een hotel. Heb je geen weken vrij, dan ga je toch wat minder. Op deze wijze is een Camino mogelijk voor iedereen.
Af en toe zie je een bus stoppen op de Camino. Een groep reizigers stapt uit en loopt een stuk en de bus haalt ze na een paar km weer op. Sommige doen er meewarig over. Iedereen doet zijn Camino op zijn eigen wijze. Misschien is een lange tocht niet weggelegd voor deze mensen. En op deze wijze proeven ze er wel aan.
Net als het gebruik van een taxi. Aan de buitenkant weet jij niet wat er aan de hand is. Wie weet hoelang iemand al loopt met pijnlijke knieën. Dat oordelen over of iemand nou meer of minder een pelgrim is, is niet des Camino!
Dan hebben we het hier in dit stuk nog niet eens over of een pelgrimstocht een religieus of spiritueel karakter moet hebben of kan hebben. Het gaat te ver om hier nu op in de gaan, maar ik zie zelf gebeuren dat als mensen gaan om sportieve of culturele redenen er toch na een paar weken wat spiritueels ontstaat of gebeurt.
Door de digitale tijd verandert er wel wat. Ging ik eerst op pad met dagelijks een SMSje. Nu staat de app als ik niet uitkijkt de hele dag aan. Ik merk dat ik een bar bijna uitzoek op het wel of niet hebben van wifi. Dat maakt het loskomen van werk en thuis wel veel moeilijker. Lang heb ik ook getwijfeld over of ik wel of niet een blog zou maken. Ik heb alle andere keren nog geschreven. Maar een keer niet digitaal. Daar heb ik nu wel spijt van, want ik merk dat je toch niet alles gaat uittikken thuis. Ik geniet altijd weer als de verhalen thuis nalees. Bijna alsof ik op reis ben.
Maar het direct beschikbaar hebben van internet maakt het loskomen van thuis wel moeilijker. Zelf heb ik er voor gekozen om mijn werkmail uit te zetten, niet te kijken op Pintererst en mijn werkblog. Verder is de wifi zo beperkt dat alle andere opties van de ipad het toch niet doen. De eerste dagen was het lastig, maar gaande weg kon ik het beter loslaten en verloor ik zelfs mijn interesse erin.
De volgende keer neem ik de ipad niet meer mee. De blog waar ik nu in werk kan ook op mijn iPhone en dan is de ipad niet meer nodig.
Wil je eruit halen wat er in zit, dan is het fijn dat je alle facetten van het pelgrimeren kunt ervaren. Lang van huis zijn. Echt loslaten. Samen lopen, alleen lopen, samen slapen, samen of alleen eten, genieten van de omgeving, gesprekken, de warmte, de kou, de pijn. Dit alles samen maakt de Camino tot een ongelofelijk vormende ervaring.
Een ervaring die in alle opzichten een meerwaarde vormt voor mijn leven. Een ervaring die ik iedereen gun!
Bij toeval kreeg ik een foldertje van een christelijke organisatie die ook ergens met een terrasje aan de Camino staat. Het begint met een vraag van een jonge pelgrim aan een oude pelgrim: " Wanneer ben je een goede pelgrim? Als je naar huis gaat en zorgt dat je thuis met iedereen compassie kunt hebben."
Onderweg: je rugzak
Mijn Camino's hebben me geleerd dat ik met heel weinig toe kan. Maar waarom neem ik dan toch nog steeds te veel mee? Als ik thuis kom deze keer, ga ik alle spullen, die ik niet gebruikt hebt en waar ik misschien wel zonder kan apart leggen en nog eens wegen. Het lijstje van niet gebruikte of heel weinig gebruikte dingen wordt steeds langer. Wat dacht je van extra nieuwe batterijen voor mijn hoofdlamp. Ik heb er 12 bij me en nog niet een van gebruikt. Alsof je geen batterijen in Spanje kunt kopen. Wat dacht je van een toilettafel vol met zalfjes, maar eigenlijk gebruik ik ze nooit. Twee zonnebrand crèmes. Een is ook voldoende. Een groot kladblok met schrijfpapier. Nooit gebruikt. Twee boeken. De ipad. De verbinding is toch te langzaam om te gebruiken. 5 Onderbroeken. Aan twee heb je ook genoeg. Een aan en een in de was. Nog twee extra 't shirts. Verder is mijn spijkerbroek heerlijk, maar wel erg zwaar. Ik zie veel vrouwen lopen in leggings. Die wegen niets, maar ik vind dat ik er ook niet in uit zie. Maar een wat lichtere broek zou handig zijn. Verder denk ik dat mijn rugzak zelf ook te oud is. De nieuwe modellen zijn veel lichter. Ik gebruik nog steeds mijn dagrugzak die we gebruiken voor het wandelen in Oostenrijk. Toen ik de eerste keer liep dacht ik, ik koop geen nieuwe rugzak voor deze ene keer. Gebruik wel de oude. Inmiddels loop ik nu de vierde keer en ik gebruik nog steeds deze.
Waarom toch zoveel mee? Ik zie ook mensen lopen met zulke zware rugzakken. Ik zag een Zwitsers meisje met hele dunne spillebenen. Haar rugzak was twee keer zo groot als die van mij. Ik zag haar gaande weg letterlijk bezwijken onder de last. Ze kreeg last van knieën, bleef toch door lopen. Op het laatst stapje voor stapje. Heeft de zware rugzak het te maken met op safe willen spelen, zorgen dat je steeds op alles bent voorbereid? Of met slecht loslaten?
Ik trof ook Vincent. Deze had een hele lichte rugzak. 6 kilo. Dat is wel heel erg licht. Ik raakte met hem aan de praat. Op de gram nauwkeurig heeft hij alles berekend. Zelfs zijn onderbroeken op de grammen af uitgezocht. Over alles nagedacht. Vond mij maar bespottelijk met mijn ipad en iPhone. Kun je toch de zelfde dingen mee doen? Hij had een lijst van alles en zelfs echt op de gram nauwkeurig wist hij wat hij bij zich had. Dat is ook weer het andere uiterste. Maar dit leek toch weer, zij het op een andere manier, willen beheersen.
Zegt de rugzak dan iets over hoe je bent als mens? Alles mee willen nemen? Op zekerheid of op niet los kunnen laten. Maar dan hebben we het nog niet hoe alles in de rugzakken zit. Zit hier ook een lijn in?
Ik herinner me Guy die in de herberg de rugzak op de kop gooide en alle op de grond mikte. Daar een sok en hier een broekspijp. Of de Franse directeur van de basisschool die de hele dag haar handen en spullen aan het schoonmaken was met water of met de steriele gel. Of mensen die om 6 uur op staan en de hele tijd rommelen met hun spullen en om 7 uur nog niet klaar zijn. Organiseren is niet voor iedereen weg gelegd. Het is verbazingwekkend wat mensen mee slepen. Zo zag ik nu een jongen met een banjo. Heb hem er niet op horen spelen, maar hij moest er de hele tijd opletten.
Met dezelfde verbazing als ik naar mensen kijk met hun gerommel en spullen, zie ik mensen naar mij kijken als ik mijn theedoek uit mijn rugzak haal. Ik gebruik de achterkant altijd als kant die ik op een picknick tafel of bankje uitleg. Ik vouw hem zo dat de buiten en binnenkant elkaar niet raken. Voor mijn gevoel heb ik zo altijd een schone eetplek. Dat doe ik al jaren zo en voel me onthand zonder mijn theedoek.
Maar door het lopen met de rugzak voel je wat je mee sleept en wat alles weegt. Je kunt gaan besluiten wat er mee gaat doen? Nog langer mee slepen, opruimen of een alternatief zoeken? Wat ga je doen? In een tekst die ik kreeg op de Camino las ik dat het eigenlijk met je metaforische rugzak ook zo is. Wat ga je doen met de dingen uit je leven die je steeds mee neemt. Door de rust die je tijdens de Camino hebt, heb je de tijd om er over na te denken. Door de afstand van thuis staat alles in een ander perspectief. En zie je soms beter wat je doet en wat er gebeurd! Tijd om de zaken letterlijk eens te wegen en te besluiten wat ik er mee ga doen!
Terugkeer: wat heeft de Camino je gebracht
Deze vraag wordt regelmatig gesteld. Zeker als ik zeg dat ik vaker loop, hoor ik deze vraag. Wat brengt dan de Camino? Dat is voor iedereen verschillend en niet zo eenvoudig te beantwoorden. Het hangt ook af van waarom mensen lopen. Voor sommige mensen is de Camino de reis die ze maken na hun pensionering. De scheiding tussen het werkzame leven en het leven erna. Door de Camino leer je wel te leven bij de dag en te leven met dat wat de dag je brengt. Vooral als je tijd hebt kun je voor dit proces ook de tijd nemen.
Sommige lopen om iets uit hun leven te verwerken: verlies van een dierbare, verlies van werk, echtscheiding enz. Om iets achter te laten. Het symbool is de steen die je legt bij het Cruz de Ferro. Je laat iets achter je en kunt opnieuw beginnen. Je kunt de toekomst weer open tegemoet gaan.
We hebben op een van onze Camino's een man ontmoet. Hij bracht voor de tweede keer een steen naar het Cruz de Ferro. Hij was net gepensioneerd en verloor in het jaar van zijn pensionering zijn vrouw aan kanker. Ze hadden geen kinderen tot hun grote verdriet. Een keer een steen brengen was voor hem niet genoeg.
Andere lopen de weg uit dankbaarheid. Bv omdat ze genezen zijn van een ziekte. Ik heb een vrouw ontmoet. Ze had lymfeklier kanker. Donderdag had ze de laatste chemo gehad en maandag is ze op reis gegaan. "Slaat de chemo aan, dan is dat dankzij de Camino. Slaat deze niet aan, dan heb ik deze ervaring tenminste mee gemaakt." was haar reactie.
In de herberg Pieros treffen we een koppel aan. Hij Italiaans en zij Braziliaans. Ze hebben elkaar op de Camino ontmoet. Zijn toen in Londen gaan wonen. Maar passen, volgens hen zelf althans, niet meer in het gewone leven. Ze hebben na hun Camino gewerkt om wat geld te hebben. Hebben toen al hun spullen verkocht en zijn toen met een tent nog een keer de Camino gaan gelopen. Na deze keer hebben ze besloten om hun leven in dienst te stellen van de Camino. Ze zijn steeds ergens anders een tijd Hospitaleros. En als ze niet ergens vrijwilligers zijn, dan lopen ze een stuk van de Camino. Ze hebben David, de man van de berg voor Astorga geholpen met zijn tuin. David wilde graag van het bouwval waar hij zijn tentje heeft, een tuin maken. David gelooft in het " universum". Hij sprak zijn wens uit tegen de Camino bezoekers die bij hem langs kwamen. Een Camino bezoeker begon een Facebookpagina om geld in te zamelen. Nu is het bouwval van David en hij maakt er voor iedereen die langs komt er wat moois van. Iedereen mag er van genieten. Eigenlijk lijkt dit op het oude kloosterleven. Leven in soberheid en er zijn voor de ander. De ander ruimte bieden voor een adempauze. Het is mooi dat er mensen zijn die zo werken aan hun dromen. Maar dit kan ook niet iedereen. En als je een gezin met kinderen hebt, is deze manier van leven mooi, maar niet reëel.
De Camino maakt dat je een tijdje in een cocon leeft. Je hoort geen nieuws. Je neemt door de afstand letterlijk afstand van alles waar je thuis druk mee bent. En of je wilt of niet je moet door, want 's morgens gaat de herberg dicht en moet je weer verder. Als je moe bent onderweg, willen mensen je wel helpen met een praatje, maar zult toch zelf door moeten lopen en je ene voet voor de andere zetten.
Je merkt dat het enige wat je nodig hebt, je rugzak met wat extra kleren en wat eten is. Onderweg zijn daardoor meeste mensen zijn blij en gelukkig en je leeft een tijdje in een wereld, waar je ergste probleem de blaren of je knieën zijn. En dat is heerlijk om een tijd te kunnen ondergaan. Dit is een luxe. Want niet iedereen kan zich dit permitteren om zo uit te breken uit het dagelijkse bestaan. En je beseft hoe dan ook dat je terug kan naar een plaats met een dak boven je hoofd.
Als het leven zo eenvoudig was, dan was het voor alle Afrikaanse mensen die huis en hard verlaten en de Middellandse zee oversteken, ook een manier om hun nieuwe leven op te bouwen. Dat zijn onvergelijkbare situaties. Dus roepen op de Camino dat je het kunt doen met alleen je rugzak is niet reëel. Maar dat je met veel minder toekunt is wel een feit. En dat je je soms heel drukt maakt om eigenlijk onbenulligheden ook.
Uit mijn eigen ervaring weet ik dat je wel anders terug komt, maar je leed of verdriet is niet over. Misschien dat je er wat anders tegen aan kijkt.
Wat brengt de Camino je dan of wat leer je van de Camino? Er zijn hele triviale zaken als het beter spreken van je talen. Iedereen communiceert met elkaar en het maakt niet uit wat je niveau van je taal is, als je maar praat. Ik kan me na 4 Camino's goed redden met het Engels en Duits. Leg ook veel makkelijker contact.
De eerste Caminoroute heb ik thuis helemaal uitgeschreven. Wat ga ik elke dag lopen....Dat was toch het stukje zekerheid dat je wilt inbouwen. Nu weet ik, dat wat je plant toch niet uitkomt of dat het regent en je 's middags sneller een herberg zoekt. Nu ga ik op reis en het maakt me niet meer uit hoever ik kom of hoe de herberg er uit ziet. Het is allemaal betrekkelijk. Dit heeft me geleerd om niet alles te willen regelen en te organiseren. De dingen komen, zoals ze komen. Soms denk je dat je alles voor bent en dan komen de problemen uit een heel andere hoek.
In het begin denk je dat het jammer is dat je mensen uit het oog verliest. De een loopt namelijk sneller dan de ander. Of soms kiest iemand voor een rustdag. Het mooie is dat je ziet dat mensen hun eigen plan trekken en dat dat goed is. Je trekt een tijdje samen op en geniet van elkaars gezelschap en je deelt elkaars verhalen. En dat is dan goed. De waarde zit is het loslaten en niet in het vast willen houden. Je trekt je eigen plan. Doet wat goed is voor jezelf. Daar waar nodig ben je beschikbaar voor anderen, maar je beseft dat ieder zijn eigen weg moet ontdekken en moet gaan. En dat is wel een les waar ik in mijn werk als ik coach veel aan heb.
Ook het besef dat aan alles een eind komt. Hoe lastig en hoe vervelend en naar situaties zijn. Aan alles komt een eind. Elke route heeft een begin en een eind. Dat eind is misschien niet altijd wat jij wilt, maar er is een eind. En ook dat is goed.
Als ik dieper kijk brengt het met afstand kijken me wel het meest. Je kunt door blijven gaan in je eigen kringetje, in je eigen cirkel. Maar de enige die dingen doorbreekt ben je zelf. Jij bepaalt de stap naar de andere cirkel, naar de volgende kring. En jij maakt de keus hoe jij met de dingen omgaat. Dat betekent niet dat alle problemen weg zijn, maar het maakt, althans voor mij, dat ik er anders naar kijk.
De Camino: Een waarde(n)volle levensles.
De oproep
Dankbaar dat je gezond bent en het lichamelijk en geestelijk kunt. Dat je de kans krijgt om je uit de drukte los te maken en afstand kunt nemen van het dagelijkse leven. Vanuit dit weten, ben ik blij dat het zover is. Maar wat kost het loslaten van het normale dagelijks leven moeite. Gaat het op school goed? Ik heb toch aan alles gedacht en er voor gezorgd dat het geregeld is? Ben ik alle afspraken met cursisten nagekomen? Kunnen ze allemaal verder met hun opdrachten? Vanaf nu moet ik dit denken stopzetten en over gaan in de spirit of the way. Het laten gebeuren en het met heel mijn wezen ondergaan.
1000 mijl begint ook met een eerste stap.
Op een van de inspiratie kaarten van L'Esprite du Chemin staat deze tekst. Al lopend komt deze tekst steeds in mijn hoofd op. Hoe waar op een tocht als deze. Je begint aarzelend. Soms erg gespannen als het je eerste keer is dat je de Camino gaat lopen. Wat staat je te wachten? Hoe zal het gaan? Ik zie het aan de pelgrims in de herberg en lees in de facebook groep. Vragen die langs komen geven aan dat mensen zich onzeker voelen. Moet ik een matras meenemen? Is er overal plek...
En dan breekt de dag aan dat je eindelijk de eerste etappe maakt. 's Morgens, soms nog in het donker, begin je met de eerste meters. Al naar gelang je getraind hebt, gaat het gemakkelijk of wat stroever. In de loop van de dag, dagen, komt vraag waarom je überhaupt denkt dat je deze tocht tot een goede einde gaat brengen. 800 km is tenslotte een heel eind.....
Toch langzamerhand zie je dat het je gaat lukken, komt het vertrouwen dat je het kunt. Leven bij de dag en leven in het nu. En stap voor stap kom je bij de eerste 100 km, dan de 200 km. Ach en dan tel je niet meer. De cadans heeft je dan te pakken.
Is het niet met veel dingen in het leven zo, dat je een eerste moet stap moet zetten. En zo'n stap valt niet mee. Waar stort je je in? De twijfel of je het wel kunt? Maar ook of het niet te veel is. En soms moet je gewoon beginnen. Stapje voor stapje. Wat is dat wat je toch tegenhoud? Je hebt beelden in je hoofd hoe dingen moeten. Die beelden zijn soms zo enorm dat ze je als het ware verlammen om door te pakken en te beginnen. Heeft misschien ook te maken met mijn calvinistische waarden en normen waar ik mee ben groot gebracht? Je maakt af waar je aan begint en je doet wat je beloofd. En wat hindert me dit. Eerst omdat je je niet zomaar ergens in stort. Je zult het maar niet af kunnen maken. Of je neemt geen eerste stap, want je weet wat je hebt en je weet niet wat je te wachten staat. Het heeft voor mij natuurlijk alles te maken met het zoeken naar zekerheden. En dat is zo in gepomt, dat het zelfs niet in me op komt om zo maar te gaan. Jammer, wat zit dit me in de weg bij het maken van keuzes.
En stel dat het niet af komt. Dat je de weg niet tot een goed einde brengt? Hoe erg zou dat zijn? Door het afbreken van een tocht, wil het toch niet zeggen dat je zwak bent of geen doorzetter. Soms heb je te maken met zaken waar je geen invloed op hebt. Je lijf, de gebeurtenissen onderweg. Je hebt niet over alles de regie. Dus soms gaan dingen zoals ze gaan. Je doet je best en soms meer dan dat. En dat is genoeg.
De ervaringen die je hebt opgedaan neem je in je rugzak van je leven mee. De mensen die je hebt ontmoet met hun levensverhalen. Je ervaringen met het leven onderweg. Ze vormen je.
Als ik dan terug kijk naar wat de stap om te beginnen aan het avontuur van Camino me heeft gebracht, dan ben ik blij dat ik de stap gezet heb. Wat heeft het mijn leven verrijkt. Wat kijk ik anders aan tegen het leven en het werk. Ik kan kiezen voor zekerheden, maar ik kan ook gaan voor het onbekende. Ook daarvan weet ik nu: er is altijd een eerste etappe! En deze gaat zoals het gaat.
Reisgenoten: leven met aandacht
Elke avond zie je dat mensen de tijd nemen om te schrijven. Dat is iets dat veel Pelgrims bindt. Beschrijf je je belevenissen? Is het dat je vast wilt houden wat je denkt? Of is het om te ordenen wat je overdenkt. Ik lees elke dag een stuk uit Een levensregels voor beginners van Wil Derksen. Hij beschrijft daarin o.a. hoe je in deze tijd als leidinggevende kunt leven volgens de regels van Benedictus. Een van de regels is, dat je de dingen moet doen met aandacht. Mijn probleem is dat ik VEEL dingen doe en volgens mij met veel aandacht. Deze Camino heb ik me voorgenomen om dit boek te lezen en er over na te denken, te borduren, sokken te breien en nog een aanzet tot een boek over de combi groep 2 - 3 te bedenken. O, ja en had ik ook nog niet mijn blog? Al weer in mijn eerste valkuil getrapt. Teveel. Nu moet ik zeggen dat ik er momenteel ook niet zo aan toe kom aan mijn lijst met dingen. Slaap eerst als ik in de herberg kom. Dan is er altijd iemand om mee te praten. Er is altijd wel iemand om mee uit eten te gaan. En dan is de avond weer voorbij. Niet bepaalt een voorbeeld van het thema: leven met aandacht.
Onderweg: Je hoofd leeg maken.
Iemand zei: "Wat moet het heerlijk zijn, om zo afstand te kunnen nemen van alles en je hoofd leeg te maken." Daar loop ik al een paar dagen over te denken. Inderdaad je neemt letterlijk afstand. Zeker als de etappes zich aan een rijgen, wordt het leven van thuis vaag. De eerste dagen denk je nog wat aan lopende zaken, maar naar mate de tijd voort schrijdt ebt dit weg. Het losmaken begint.
Het ritme van Camino dwingt je ergens ook om voort te gaan. Behalve als je echt ziek bent, moet je elke morgen voor 8 uur uit de herberg zijn. Je kunt natuurlijk op een terrasje gaan zitten, maar dat is geen dagvullend programma. De dorpjes zijn klein en er is niets te doen. Je merkt dus dat mensen voort willen of ze nou kunnen of niet, ze gaan naar een volgend punt. Vanaf 13.00 uur of zo kun je pas in de volgende herberg terecht. Ook al zou je een dag je rust willen, dat is dus niet zo eenvoudig.
De dag vult zich met vragen als waar kan ik iets eten, waar is de volgende wc, wanneer zal ik even stoppen, hoever is het naar de herberg. Dit zijn op dit moment de belangrijkste vragen. Je weet immers van te voren nooit wat je te wachten staat. Alles is onzeker. Is er plaats in de herberg? Kun je er eten? Hoe is het weer morgen. Maar als je langer loopt lijkt ook dit wel mee te vallen. Het komt meestal wel weer voor elkaar. Ik heb nog nooit buiten hoeven te slapen, dus dat geeft het vertrouwen dat het voor elkaar komt.
Maar tijdens het wandelen is het een ander verhaal. Je hoofd wordt leeg van wat je achter liet toen je vertrok. En soms is dat erg plezierig, zeker als je erg druk bent geweest met van alles en nog wat. Maar je hoofd vult zich ook zo met nieuwe dingen. En de ene vraag roept de andere op. Zeker als je alleen loopt, heb je uren om na te denken. Soms is dat heerlijk. Soms ook vervelend, want er komen gedachten naar boven die je liever wegstopt. Het leven is althans bij mij niet leeg. Dus van alles komt naar boven. Veel gedachten. Mijn leven is vol. Misschien wel te vol? Ik moet kiezen? Of niet? Kan ik alle ballen in de lucht houden. Wil ik alle ballen in de lucht houden. Mag er ook ruimte zijn voor wat je leuk vindt? Misschien is dat niet juist gezegd. Ik vind eigenlijk alles leuk, de kinderen, school, weblog, vrijwilligerswerk, lesgeven, thuis, op camino gaan. Doe nooit iets met tegenzin. Misschien moet ik zeggen: mag er ook ruimte zijn voor rust. Gewoon niets doen....
Het wandelen naar Santiago is heerlijk. Maar zwaar. Lichamelijk zwaar. Ik doe het echt niet zo maar. Mijn trainingsdagen moet ik niet zoals een anderen werknemers in 46 weken doen, maar in 32. Er vallen veel trainingsdagen uit door vakanties en drukke maanden in scholen. Het werken op school is leuk, maar past niet in de uren die er voor staan. Wil ik in september ook nog weer werken in de herberg, moet ik al het werk goed plannen om ook drie weken weg te kunnen. Het werken in de herberg is heerlijk. Geweldig. Krijg er ook energie van, maar is ook zwaar.
Deze gedachten bespringen me tijdens het lopen. Heb jaren zo gewerkt. Kon het ook altijd goed volhouden. Maar is dat waar het om draait? Meer evenwicht tussen werk en rust zou beter zijn. Maar wat kies ik dan, wat laat ik vallen? Kortom een leeg hoofd heb ik niet. Afstand nemen wel. Van een afstand kijk naar het leven, ja dat lukt zeker. En misschien dat de antwoorden dan wel komen.
Onderweg: de betekenis van Amethist
Ik heb de naam van dit weblog gekozen op grond van de kleur. Van een van mijn andere blogs is de Robijn de steen. In deze lijn Camino Amethist. In 2013 heb ik na de Camino een ring gekocht met een Amethist.
Op www.semoea.nl las nu ik het volgende en het is verbazingwekkend hoe goed ik de steen kan gebruiken en hoe goed hij bij me past. Ik heb ook andere stenen bestudeerd, maar deze heb ik het meest nodig en past het best mij. Toeval?
Voor de gezondheid:
* Amethist hoort bij het voorhoofdchakra en kruinchakra. Door zijn werking op de hypothalamus is amethist een steen die veel soorten hoofdpijn kan bestrijden (echter geen whiplash of migraine). Leg de steen hiervoor op het voorhoofd of draag hem aan een kort kettinkje om de hals.
* De amethist werkt ook op de epifyse, die dag- en nachtritme bepaalt. Bij problemen met in- en doorslapen, en bij nachtmerries werkt een brok amethist op het nachtkastje of onder het hoofdkussen uitstekend.
* Amethist vermindert zenuwachtigheid en stress. Hij helpt de concentratie te verbeteren en helpt negatieve ideeën los te laten.
Spiritueel:
* Amethist stimuleert de groei van je spiritualiteit en je intuïtie. Het is de steen van onthechting en wijsheid.
* Het helpt je zonder oordeel en met compassie te kijken naar jezelf, naar anderen en naar je omgeving.
* Amethist helpt je het verschil te zien tussen wat echt belangrijk is en wat niet.
* Tijdens meditatie helpt amethist je de stilte in jezelf te vinden.
* Bij rouw en verdriet helpt amethist om je verlies te verwerken en te accepteren.
* Amethist maakt wilskrachtig maar niet per se heel actief.
* Het is dé steen van het loslaten. Negatieve gedragspatronen en gewoontes kun je verbreken door met amethist te mediteren.
Was nu ook benieuwd naar de betekenis van de kleur paars. Die heb ik ook maar even opgezocht.
De kleur paars wordt gezien als symbool voor passie, inventiviteit. Inspiratie, originaliteit en spiritualiteit.
Onderweg: geluk moet je hebben?
Tijdens de gesprekken op de Camino word ik vele keren geconfronteerd met het begrip "Geluk" dat door menigeen gebruikt wordt. "Wat een geluk dat er nog een plekje vrij is." "Ik had het geluk dat een opdracht niet doorging en daarom kon ik weg." "Als ik hier in loop in de zon en vrij van alles wat een beroep op me doet ben ik gelukkig." "Gelukkig kon ik mijn zaak goed verkopen, maar ja wat moet je zonder werk of zonder doel?"
Wie ben ik om te schrijven over geluk? Dat vraag ik me af. Elke avond doe ik een poging, maar dan komt er toch weer wat anders op in mijn hoofd, dat eenvoudiger is te beschrijven. En wat heb ik nu over geluk eigenlijk te melden. Sinds de gesprekken die Villamayor de Monjardin speelt dit door mijn hoofd. Als ik de dagen in het hier en nu bekijk dan ben ik een gelukkig mens. Vrij, elke dag een bed, genoeg te eten, de zon schijnt, geen hooikoorts, dan mag je je toch een gelukkig een mens noemen. Als iemand na de Jezusmeditatie vraagt om een "hug" dan ben je blij dat je die mag geven. Nu is het knuffelgehalte hier in Spanje wel hoog en moet ik daar als calvinistische noordeling wel aan wennen. Maar sinds de jaren van oefening hier in Spanje, gaat ook dat me beter af.
Een dag gelopen zonder pijn en met mensen aan de praat die allemaal toch hun levensverhaal hebben, dan is het leven goed te noemen. Dan mag je je gelukkig prijzen dat je gezond bent en het geld hebt om dit te kunnen doen.
Ik sprak met een hospitalero over geluk, met name over de maakbaarheid van geluk. Is geluk maakbaar, heb je zelf invloed of overkomt het je? Regelmatig zie ik: 10 stappen tot geluk. En natuurlijk lees ik dat dan. Dat wil toch iedereen: Gelukkig zijn! Je zou uit de tekst kunnen afleiden, dat je dus geluk zelf kunt regelen. Je volgt het stappenplan en het kan niet mislukken. En als het wel mislukt dan ligt dat aan je zelf. En dan voel je je nog ellendiger als te voren.
Volgens mij zit het niet zo met geluk. De wereld is niet maakbaar. De dingen over komen je ook. Voor een deel kun je niets doen aan ziekte of verlies van werk. Hoe je met de dingen omgaat wel. Dat is volgens mij wel een keuze. Je kunt blijven "hangen" in verdriet. Soms kun je er zelf niet uitkomen. Dan heb je mensen nodig die je helpen om uit je verdriet of boosheid te stappen.
Maar dat is niet altijd makkelijk in een wereld waarin het lijkt dat alles mogelijk is of dat je "recht" hebt op dingen. Dat gevoel maakt misschien dan mensen moeilijk om kunnen gaan met teleurstelling. Je verzekert je voor brand, je regelt een nieuwe neus en dan krijg je kind met een probleem. Of je eigen zaak loopt niet zoals gedacht. Een probleem dat je niet zelf kunt oplossen.
Misschien dat we in deze tijd vergeten zijn, door ons gevoel van maakbaarheid, dat dingen je ook toevallen, dat je "geluk moet hebben".
Geluk is ook iets wat je moet leren zien. Het zit niet in grote dingen. De prachtige bloemen aan de kant van de weg! Een fijn gesprek met iemand.
En er bestaat niet zoiets als 24 uur geluk, denk ik. Als geluk normaal was, zou je het niet meer ervaren als geluk.
Every day may not be good,
but there is something good in every day!
Onderweg: wat maakt een wandeling tot een pelgrimsreis
Wandelen doe ik al jaren. Wandelen van hostel tot hostel kennen we ook van vakanties in Engeland en Luxemburg. Maar wat is nu het verschil tussen een wandeling en een pelgrimstocht. Het antwoord is lastig te geven. Meningen zijn erg verschillend. De een zegt, een lange tijd van huis om zo het gewone leven een tijd los te laten. Andere zeggen dat ze geroepen worden om te gaan. Iets zegt hun dat het nu de tijd is om te gaan. Gemeenschappelijke hebben alle meningen dat het gaat om een langere tijd los te zijn van gezin, werk en andere verplichtingen. Het moet wel gaan om een reis. Anders kun je zeggen dat je tijdelijke ergens anders woont. Het loslaten gaat verder dan alleen werk etc. Je gaat op reis met je rugzak en het onbekende tegemoet.
Het onbekende kan voor iedereen verschillend zijn. Van niet weten waar je zult slapen tot voor het eerst zelf iets bestellen in het buitenland. Ook het loskomen is voor iedereen anders. Van echt een tijd afscheid nemen tot in plaats van elkaar zien dagelijks een apje.
Er zijn geen regels. Misschien de regel dat je de laatste 100 km van de Camino Frances 2 stempels per dag moet hebben om in aanmerking te komen voor een compostela als je loopt en 200 km als je fietst.
Het meest ideale is als je langere tijd van huis kunt gaan, met je rugzak en wat geld en dan maar op je af laat komen wat de weg je brengt. "Der weg ist das Ziel!" . Bij dit loslaten hoort dat je geen herbergen reserveert en je eigen rugzak draagt. Je reisgenoten zijn de medepelgrims. En ontberingen als warmte en kou, een onderdeel van de weg. Je laat je voeren op de cadans van het opstaan, het lopen, aankomen, eten, slapen en weer opstaan. En je helpt elkaar daar waar nodig. Er ontstaan nieuwe vriendschappen.
Sommige mensen zijn in bovengenoemde "regels" rigide. Als je je niet houdt aan deze ongeschreven afspraken ben je geen pelgrim. Dat is nu wel het dilemma, want voor iedereen is de situatie anders. De een kan meer dan een ander. Wat dat betreft vind ik, lijkt de Camino op constructivistisch leren. Je leert nieuwe dingen, die je uitprobeert in je eigen context van je werk. Jou werk in jou omgeving is leidend voor je leerproces. Of althans leidend voor de Camino moeten zijn. Jou eigen situatie bepaalt je manier van pelgrimeren. Een paar grove spelregels: 1 Nacht in een herberg, 's morgens om 8 uur weg zijn en je slaapt bij elkaar op een zaal.
Je kunt je etappes zou lang maken als je zelf wilt. Ben je niet instaat om je rugzak te dragen, dan stuur je deze mee met de Jaccotrans. Kun je niet zonder slaap, dan neem je een nachtje een hotel. Heb je geen weken vrij, dan ga je toch wat minder. Op deze wijze is een Camino mogelijk voor iedereen.
Af en toe zie je een bus stoppen op de Camino. Een groep reizigers stapt uit en loopt een stuk en de bus haalt ze na een paar km weer op. Sommige doen er meewarig over. Iedereen doet zijn Camino op zijn eigen wijze. Misschien is een lange tocht niet weggelegd voor deze mensen. En op deze wijze proeven ze er wel aan.
Net als het gebruik van een taxi. Aan de buitenkant weet jij niet wat er aan de hand is. Wie weet hoelang iemand al loopt met pijnlijke knieën. Dat oordelen over of iemand nou meer of minder een pelgrim is, is niet des Camino!
Dan hebben we het hier in dit stuk nog niet eens over of een pelgrimstocht een religieus of spiritueel karakter moet hebben of kan hebben. Het gaat te ver om hier nu op in de gaan, maar ik zie zelf gebeuren dat als mensen gaan om sportieve of culturele redenen er toch na een paar weken wat spiritueels ontstaat of gebeurt.
Door de digitale tijd verandert er wel wat. Ging ik eerst op pad met dagelijks een SMSje. Nu staat de app als ik niet uitkijkt de hele dag aan. Ik merk dat ik een bar bijna uitzoek op het wel of niet hebben van wifi. Dat maakt het loskomen van werk en thuis wel veel moeilijker. Lang heb ik ook getwijfeld over of ik wel of niet een blog zou maken. Ik heb alle andere keren nog geschreven. Maar een keer niet digitaal. Daar heb ik nu wel spijt van, want ik merk dat je toch niet alles gaat uittikken thuis. Ik geniet altijd weer als de verhalen thuis nalees. Bijna alsof ik op reis ben.
Maar het direct beschikbaar hebben van internet maakt het loskomen van thuis wel moeilijker. Zelf heb ik er voor gekozen om mijn werkmail uit te zetten, niet te kijken op Pintererst en mijn werkblog. Verder is de wifi zo beperkt dat alle andere opties van de ipad het toch niet doen. De eerste dagen was het lastig, maar gaande weg kon ik het beter loslaten en verloor ik zelfs mijn interesse erin.
De volgende keer neem ik de ipad niet meer mee. De blog waar ik nu in werk kan ook op mijn iPhone en dan is de ipad niet meer nodig.
Wil je eruit halen wat er in zit, dan is het fijn dat je alle facetten van het pelgrimeren kunt ervaren. Lang van huis zijn. Echt loslaten. Samen lopen, alleen lopen, samen slapen, samen of alleen eten, genieten van de omgeving, gesprekken, de warmte, de kou, de pijn. Dit alles samen maakt de Camino tot een ongelofelijk vormende ervaring.
Een ervaring die in alle opzichten een meerwaarde vormt voor mijn leven. Een ervaring die ik iedereen gun!
Bij toeval kreeg ik een foldertje van een christelijke organisatie die ook ergens met een terrasje aan de Camino staat. Het begint met een vraag van een jonge pelgrim aan een oude pelgrim: " Wanneer ben je een goede pelgrim? Als je naar huis gaat en zorgt dat je thuis met iedereen compassie kunt hebben."
Onderweg: je rugzak
Mijn Camino's hebben me geleerd dat ik met heel weinig toe kan. Maar waarom neem ik dan toch nog steeds te veel mee? Als ik thuis kom deze keer, ga ik alle spullen, die ik niet gebruikt hebt en waar ik misschien wel zonder kan apart leggen en nog eens wegen. Het lijstje van niet gebruikte of heel weinig gebruikte dingen wordt steeds langer. Wat dacht je van extra nieuwe batterijen voor mijn hoofdlamp. Ik heb er 12 bij me en nog niet een van gebruikt. Alsof je geen batterijen in Spanje kunt kopen. Wat dacht je van een toilettafel vol met zalfjes, maar eigenlijk gebruik ik ze nooit. Twee zonnebrand crèmes. Een is ook voldoende. Een groot kladblok met schrijfpapier. Nooit gebruikt. Twee boeken. De ipad. De verbinding is toch te langzaam om te gebruiken. 5 Onderbroeken. Aan twee heb je ook genoeg. Een aan en een in de was. Nog twee extra 't shirts. Verder is mijn spijkerbroek heerlijk, maar wel erg zwaar. Ik zie veel vrouwen lopen in leggings. Die wegen niets, maar ik vind dat ik er ook niet in uit zie. Maar een wat lichtere broek zou handig zijn. Verder denk ik dat mijn rugzak zelf ook te oud is. De nieuwe modellen zijn veel lichter. Ik gebruik nog steeds mijn dagrugzak die we gebruiken voor het wandelen in Oostenrijk. Toen ik de eerste keer liep dacht ik, ik koop geen nieuwe rugzak voor deze ene keer. Gebruik wel de oude. Inmiddels loop ik nu de vierde keer en ik gebruik nog steeds deze.
Waarom toch zoveel mee? Ik zie ook mensen lopen met zulke zware rugzakken. Ik zag een Zwitsers meisje met hele dunne spillebenen. Haar rugzak was twee keer zo groot als die van mij. Ik zag haar gaande weg letterlijk bezwijken onder de last. Ze kreeg last van knieën, bleef toch door lopen. Op het laatst stapje voor stapje. Heeft de zware rugzak het te maken met op safe willen spelen, zorgen dat je steeds op alles bent voorbereid? Of met slecht loslaten?
Ik trof ook Vincent. Deze had een hele lichte rugzak. 6 kilo. Dat is wel heel erg licht. Ik raakte met hem aan de praat. Op de gram nauwkeurig heeft hij alles berekend. Zelfs zijn onderbroeken op de grammen af uitgezocht. Over alles nagedacht. Vond mij maar bespottelijk met mijn ipad en iPhone. Kun je toch de zelfde dingen mee doen? Hij had een lijst van alles en zelfs echt op de gram nauwkeurig wist hij wat hij bij zich had. Dat is ook weer het andere uiterste. Maar dit leek toch weer, zij het op een andere manier, willen beheersen.
Zegt de rugzak dan iets over hoe je bent als mens? Alles mee willen nemen? Op zekerheid of op niet los kunnen laten. Maar dan hebben we het nog niet hoe alles in de rugzakken zit. Zit hier ook een lijn in?
Ik herinner me Guy die in de herberg de rugzak op de kop gooide en alle op de grond mikte. Daar een sok en hier een broekspijp. Of de Franse directeur van de basisschool die de hele dag haar handen en spullen aan het schoonmaken was met water of met de steriele gel. Of mensen die om 6 uur op staan en de hele tijd rommelen met hun spullen en om 7 uur nog niet klaar zijn. Organiseren is niet voor iedereen weg gelegd. Het is verbazingwekkend wat mensen mee slepen. Zo zag ik nu een jongen met een banjo. Heb hem er niet op horen spelen, maar hij moest er de hele tijd opletten.
Met dezelfde verbazing als ik naar mensen kijk met hun gerommel en spullen, zie ik mensen naar mij kijken als ik mijn theedoek uit mijn rugzak haal. Ik gebruik de achterkant altijd als kant die ik op een picknick tafel of bankje uitleg. Ik vouw hem zo dat de buiten en binnenkant elkaar niet raken. Voor mijn gevoel heb ik zo altijd een schone eetplek. Dat doe ik al jaren zo en voel me onthand zonder mijn theedoek.
Maar door het lopen met de rugzak voel je wat je mee sleept en wat alles weegt. Je kunt gaan besluiten wat er mee gaat doen? Nog langer mee slepen, opruimen of een alternatief zoeken? Wat ga je doen? In een tekst die ik kreeg op de Camino las ik dat het eigenlijk met je metaforische rugzak ook zo is. Wat ga je doen met de dingen uit je leven die je steeds mee neemt. Door de rust die je tijdens de Camino hebt, heb je de tijd om er over na te denken. Door de afstand van thuis staat alles in een ander perspectief. En zie je soms beter wat je doet en wat er gebeurd! Tijd om de zaken letterlijk eens te wegen en te besluiten wat ik er mee ga doen!
Terugkeer: wat heeft de Camino je gebracht
Deze vraag wordt regelmatig gesteld. Zeker als ik zeg dat ik vaker loop, hoor ik deze vraag. Wat brengt dan de Camino? Dat is voor iedereen verschillend en niet zo eenvoudig te beantwoorden. Het hangt ook af van waarom mensen lopen. Voor sommige mensen is de Camino de reis die ze maken na hun pensionering. De scheiding tussen het werkzame leven en het leven erna. Door de Camino leer je wel te leven bij de dag en te leven met dat wat de dag je brengt. Vooral als je tijd hebt kun je voor dit proces ook de tijd nemen.
Sommige lopen om iets uit hun leven te verwerken: verlies van een dierbare, verlies van werk, echtscheiding enz. Om iets achter te laten. Het symbool is de steen die je legt bij het Cruz de Ferro. Je laat iets achter je en kunt opnieuw beginnen. Je kunt de toekomst weer open tegemoet gaan.
We hebben op een van onze Camino's een man ontmoet. Hij bracht voor de tweede keer een steen naar het Cruz de Ferro. Hij was net gepensioneerd en verloor in het jaar van zijn pensionering zijn vrouw aan kanker. Ze hadden geen kinderen tot hun grote verdriet. Een keer een steen brengen was voor hem niet genoeg.
Andere lopen de weg uit dankbaarheid. Bv omdat ze genezen zijn van een ziekte. Ik heb een vrouw ontmoet. Ze had lymfeklier kanker. Donderdag had ze de laatste chemo gehad en maandag is ze op reis gegaan. "Slaat de chemo aan, dan is dat dankzij de Camino. Slaat deze niet aan, dan heb ik deze ervaring tenminste mee gemaakt." was haar reactie.
In de herberg Pieros treffen we een koppel aan. Hij Italiaans en zij Braziliaans. Ze hebben elkaar op de Camino ontmoet. Zijn toen in Londen gaan wonen. Maar passen, volgens hen zelf althans, niet meer in het gewone leven. Ze hebben na hun Camino gewerkt om wat geld te hebben. Hebben toen al hun spullen verkocht en zijn toen met een tent nog een keer de Camino gaan gelopen. Na deze keer hebben ze besloten om hun leven in dienst te stellen van de Camino. Ze zijn steeds ergens anders een tijd Hospitaleros. En als ze niet ergens vrijwilligers zijn, dan lopen ze een stuk van de Camino. Ze hebben David, de man van de berg voor Astorga geholpen met zijn tuin. David wilde graag van het bouwval waar hij zijn tentje heeft, een tuin maken. David gelooft in het " universum". Hij sprak zijn wens uit tegen de Camino bezoekers die bij hem langs kwamen. Een Camino bezoeker begon een Facebookpagina om geld in te zamelen. Nu is het bouwval van David en hij maakt er voor iedereen die langs komt er wat moois van. Iedereen mag er van genieten. Eigenlijk lijkt dit op het oude kloosterleven. Leven in soberheid en er zijn voor de ander. De ander ruimte bieden voor een adempauze. Het is mooi dat er mensen zijn die zo werken aan hun dromen. Maar dit kan ook niet iedereen. En als je een gezin met kinderen hebt, is deze manier van leven mooi, maar niet reëel.
De Camino maakt dat je een tijdje in een cocon leeft. Je hoort geen nieuws. Je neemt door de afstand letterlijk afstand van alles waar je thuis druk mee bent. En of je wilt of niet je moet door, want 's morgens gaat de herberg dicht en moet je weer verder. Als je moe bent onderweg, willen mensen je wel helpen met een praatje, maar zult toch zelf door moeten lopen en je ene voet voor de andere zetten.
Je merkt dat het enige wat je nodig hebt, je rugzak met wat extra kleren en wat eten is. Onderweg zijn daardoor meeste mensen zijn blij en gelukkig en je leeft een tijdje in een wereld, waar je ergste probleem de blaren of je knieën zijn. En dat is heerlijk om een tijd te kunnen ondergaan. Dit is een luxe. Want niet iedereen kan zich dit permitteren om zo uit te breken uit het dagelijkse bestaan. En je beseft hoe dan ook dat je terug kan naar een plaats met een dak boven je hoofd.
Als het leven zo eenvoudig was, dan was het voor alle Afrikaanse mensen die huis en hard verlaten en de Middellandse zee oversteken, ook een manier om hun nieuwe leven op te bouwen. Dat zijn onvergelijkbare situaties. Dus roepen op de Camino dat je het kunt doen met alleen je rugzak is niet reëel. Maar dat je met veel minder toekunt is wel een feit. En dat je je soms heel drukt maakt om eigenlijk onbenulligheden ook.
Uit mijn eigen ervaring weet ik dat je wel anders terug komt, maar je leed of verdriet is niet over. Misschien dat je er wat anders tegen aan kijkt.
Wat brengt de Camino je dan of wat leer je van de Camino? Er zijn hele triviale zaken als het beter spreken van je talen. Iedereen communiceert met elkaar en het maakt niet uit wat je niveau van je taal is, als je maar praat. Ik kan me na 4 Camino's goed redden met het Engels en Duits. Leg ook veel makkelijker contact.
De eerste Caminoroute heb ik thuis helemaal uitgeschreven. Wat ga ik elke dag lopen....Dat was toch het stukje zekerheid dat je wilt inbouwen. Nu weet ik, dat wat je plant toch niet uitkomt of dat het regent en je 's middags sneller een herberg zoekt. Nu ga ik op reis en het maakt me niet meer uit hoever ik kom of hoe de herberg er uit ziet. Het is allemaal betrekkelijk. Dit heeft me geleerd om niet alles te willen regelen en te organiseren. De dingen komen, zoals ze komen. Soms denk je dat je alles voor bent en dan komen de problemen uit een heel andere hoek.
In het begin denk je dat het jammer is dat je mensen uit het oog verliest. De een loopt namelijk sneller dan de ander. Of soms kiest iemand voor een rustdag. Het mooie is dat je ziet dat mensen hun eigen plan trekken en dat dat goed is. Je trekt een tijdje samen op en geniet van elkaars gezelschap en je deelt elkaars verhalen. En dat is dan goed. De waarde zit is het loslaten en niet in het vast willen houden. Je trekt je eigen plan. Doet wat goed is voor jezelf. Daar waar nodig ben je beschikbaar voor anderen, maar je beseft dat ieder zijn eigen weg moet ontdekken en moet gaan. En dat is wel een les waar ik in mijn werk als ik coach veel aan heb.
Ook het besef dat aan alles een eind komt. Hoe lastig en hoe vervelend en naar situaties zijn. Aan alles komt een eind. Elke route heeft een begin en een eind. Dat eind is misschien niet altijd wat jij wilt, maar er is een eind. En ook dat is goed.
Als ik dieper kijk brengt het met afstand kijken me wel het meest. Je kunt door blijven gaan in je eigen kringetje, in je eigen cirkel. Maar de enige die dingen doorbreekt ben je zelf. Jij bepaalt de stap naar de andere cirkel, naar de volgende kring. En jij maakt de keus hoe jij met de dingen omgaat. Dat betekent niet dat alle problemen weg zijn, maar het maakt, althans voor mij, dat ik er anders naar kijk.
De Camino: Een waarde(n)volle levensles.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten